CZYM JEST UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA?

Upadłość konsumencka

to rozwiązanie dla osób, które mają problemy finansowe lub wpadły w spiralę zadłużenia oraz chcą pozbyć się komornika i windykatorów ze swojego życia.

Jest to przede wszystkim postępowanie sądowe skierowane do osób fizycznych (konsumentów), które nie prowadzą działalności gospodarczej, a doświadczyły niewypłacalności, czyli nie są w stanie regulować swoich zobowiązań.

Upadłość konsumencka ma dwa zasadnicze cele:

• Oddłużenia osoby fizycznej, która stała się niewypłacalna, poprzez umorzenie wszystkich bądź części długów, których upadły nie spłacał i nie jest w stanie spłacać,
• Odzyskanie przez wierzycieli części zobowiązań, które upadły zaciągnął przed ogłoszeniem upadłości konsumenckiej

Kto NIE może ogłosić upadłości konsumenckiej:

• Osoba fizyczna, która jest przedsiębiorcą tzn. prowadzi we własnym imieniu jednoosobową działalność gospodarczą lub ją zawiesiła,
• Wspólnicy osobowych spółek handlowych (spółek jawnych, partnerskich) oraz komplementariusze w spółkach komandytowych, którzy odpowiadają za długi spółki,
• Komandytariusze i akcjonariusze,
• Rolnicy, którzy oprócz prowadzenia gospodarstwa rolnego prowadzą jeszcze inną działalność gospodarczą lub zawodową.

UPADŁOŚĆ KONSUMENCKA W POLSCE – FAKTY I LICZBY

Z początkiem 2015 roku upadłość konsumencka bardzo się zmieniła, ponieważ weszły w życie znowelizowane przepisy. Przed tą zmianą bardzo ciężko było ogłosić upadłość, nie mówiąc już o oddłużeniu. Dłużnik musiał spełnić mnóstwo warunków i przesłanek. Dopiero od tego czasu otworzyły się drzwi dla wielu niewypłacalnych Polek i Polaków.

Jak wyglądają liczby ogłoszonych upadłości w ostatnich 5 latach

Ilość ogłoszonych upadłości w poszczególnych latach:

2015 r. – 2112 upadłości

2016 r. – 4434 upadłości

2017 r. – 5535 upadłości

2018 r. – 6570 upadłości

2019 r. – 7944 upadłości

2020 r. – 13084 upadłości

2021 r. – 18205 upadłości

Sytuacja w 2022 roku

Szacuje się, że w tym roku liczba ogłoszonych upadłości może wynieść ponad 25 000 – 30 000.

Tak wysoki wzrost upadłości jest wynikiem zmiany przepisów podatkowych, galopującej inflacji oraz pandemii koronawirusa. Aktualnie dłużnik musi bardzo dobrze przygotować się do swojej upadłości, gdyż przed możliwością umorzenia zobowiązań, jego sytuacja będzie szczegółowo oceniana przez sąd, syndyka i wszystkich wierzycieli. Dlatego warto jest skorzystać z pomocy profesjonalistów.

Proces upadłości w kilku krokach

Cała procedura zmierzająca do ogłoszenia upadłości rozpoczyna swój bieg w momencie złożenia wniosku do właściwego sądu rejonowego, w którym znajduje się wydział gospodarczy ds. upadłościowych oraz wniesienia opłaty w wysokości 30 zł.

W odniesieniu do upadłości konsumenckiej ustawa nie przewiduje żadnego konkretnego terminu na złożenie takiego wniosku od momentu zaistnienia stanu niewypłacalności (w przeciwieństwie do upadłości przedsiębiorcy).

Wniosek składa się na właściwym formularzu, w którym oprócz prawidłowego wypełnienia stosownych rubryk, należy także wskazać okoliczności uzasadniające nasz wniosek wraz z dowodami.

W wielu przypadkach dłużnicy decydują się na skorzystanie z usług profesjonalnych kancelarii prawnych i rezygnują z samodzielnego przygotowania wniosku.

Ustawa zawiera także kilka dodatkowych ograniczeń, ale w ich przypadku istnieje furtka w postaci względów słuszności i względów humanitarnych, które odpowiednio uargumentowane we wniosku umożliwiają ogłoszenie upadłości konsumenta.

Jeśli dojdzie do ogłoszenia upadłości, w kolejnym etapie całe postępowanie jest kierowane przez syndyka.

Syndyk posiada prawo do rozporządzania majątkiem upadłego, mimo iż ten ciągle pozostaje jego własnością. Dochodzi do utworzenia listy wierzycieli i spieniężenia wartościowych składników majątku, jeśli te zgodnie z przepisami prawa mogą wejść do masy upadłości.

W czasie działania syndyka, część dochodów upadłego jest pobierana celem spłaty wierzycieli (oczywiście jeśli syndyk jest w stanie pobrać jakiekolwiek kwoty od upadłego bez uszczerbku dla zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych jego i jego rodziny).

Pieniądze uzyskane ze sprzedaży majątku dzielone są między wierzycieli na podstawie planu podziału.

Cały proces po ogłoszeniu upadłości kończy się w momencie kiedy dochodzi do ustalenia planu spłaty wierzycieli (max 86 miesięcy), a następnie oddłużenia upadłego, poprzez umorzenie pozostałych, niespłaconych długów.

Jeśli sytuacja materialna upadłego uniemożliwia mu wykonanie jakiegokolwiek planu spłaty, to w sytuacji, gdy nie zaistniały żadne zaniedbania z jego strony w zakresie współpracy z syndykiem, dochodzi do jego oddłużenia bez planu spłaty.

Zalety upadłości konsumenckiej

Największą zaletą jest umorzenie niespłaconych zobowiązań. Jeśli upadły współpracuje z syndykiem i sądem, sędzia nie ma podstaw do odmowy oddłużenia takiego upadłego.

Upadłość konsumencka ma na celu przywrócenie niewypłacalnego konsumenta do obrotu gospodarczego, co wiąże się z korzyściami dla całej gospodarki.

8 najważniejszych korzyści ogłoszenia upadłości konsumenckiej:

1. Oddłużenie

Długi upadłego zostaną umorzone. Umorzenie zobowiązań upadłego jest możliwe dopiero po ogłoszeniu upadłości przez Sąd, przeprowadzeniu likwidacji majątku i wykonaniu Planu Spłaty Wierzycieli. W wyniku postępowania upadłościowego nastąpi umorzenie niespłaconych w toku postępowania upadłościowego zobowiązań. Mogą zostać umorzone wszystkie zobowiązania z kilkoma wyjątkami określonymi w ustawie bez względu na ich wysokość, charakter prawny oraz odległy czas ich powstania.  

Nie podlegają umorzeniu zobowiązania:

 

 

• o charakterze alimentacyjnym,
• zobowiązania wynikające z rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby,
• zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, a także do wykonania obowiązku naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,
• jak również zobowiązania do naprawienia szkody wynikającej z przestępstwa lub wykroczenia stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem
• oraz zobowiązania, których upadły umyślnie nie ujawnił, jeżeli wierzyciel nie brał udziału w postępowaniu.

 

Zobowiązania zaciągnięte przez upadłego po dniu ogłoszenia upadłości nie będą umorzone.

2. Zawieszenie postępowań

• ZAWIESZENIE POSTĘPOWANIA EGZEKUCYJNEGO
  Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o ogłoszeniu upadłości postępowanie egzekucyjne zostanie umorzone.
• ZAWIESZENIE POSTĘPOWANIA SĄDOWEGO O ZAPŁATĘ
  Z chwilą ogłoszenia upadłości wszystkie postępowania toczące się przeciwko upadłemu, a wszczęte przed ogłoszeniem upadłości, zostaną zawieszone.
• ZAWIESZENIE DZIAŁAŃ WINDYKACYJNYCH I PRZEDSĄDOWYCH
  Pomimo faktu, że skutek ten nie wynika wprost z przepisów ustawy w praktyce złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, a następnie ogłoszenie przez sąd upadłości, do takiego efektu prowadzi.

4. Zatrzymanie naliczania odsetek

Z chwilą ogłoszenia upadłości od wierzytelności, które nie były zabezpieczone rzeczowo (np. poprzez ustanowienie hipoteki, zastawu rejestrowego) nie biegną przeciwko upadłemu odsetki. Odsetki biegną jedynie na rzecz wierzycieli posiadających zabezpieczenie rzeczowe, ale odsetki te mogą zostać zaspokojone w postępowaniu upadłościowym jedynie z przedmiotu zabezpieczenia.

Zatem ogólną regułą jest zaspakajanie w postępowaniu upadłościowym odsetek wyłącznie za okres do dnia ogłoszenia upadłości.

5. Możliwość zawarcia układu (ugody) z wierzycielami

Prawdopodobieństwo zawarcia ugody z wierzycielami znacząco rośnie z chwilą ogłoszenia przez sąd upadłości konsumenckiej.

Nie ma ograniczeń co do zakresu takiej ugody, a więc to od rozsądnych propozycji układowych dłużnika uwzględniających interesy obu stron zależy powodzenie tego działania.

Zawarcie układu jest możliwe dopiero po ogłoszeniu upadłości, aż do chwili zakończenia likwidacji majątku upadłego.

6. Wsparcie w zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych upadłego

Jeżeli upadły posiadał lokal mieszkalny bądź dom jednorodzinny (również w majątku wspólnym małżeńskim), który wszedł do Masy Upadłości na zaspokojenie roszczeń wierzycieli przysługuje mu uprawnienie do otrzymania kwoty pieniężnej odpowiadającej przeciętnemu czynszowi najmu lokalu mieszkalnego za okres od 12 do 24 miesięcy. Jest to wyraźne polepszenie położenia dłużnika zamieszkującego w lokalu likwidowanym przez syndyka, w szczególności w porównaniu z egzekucją komorniczą.

7. Wzmocnienie pozycji wobec wierzycieli

Upadłość konsumencka z jej możliwością umorzenia zobowiązań upadłego radykalnie polepszyła położenie niewypłacalnego i rzetelnego dłużnika wobec jego wierzycieli. Nowa Upadłość Konsumencka już zmienia nastawienie wierzycieli instytucjonalnych do dłużników, którzy popadli w niewypłacalność bez swojej winy. A to dopiero początek!

Ponadto grupowy charakter postępowania upadłościowego pozwala na uporządkowanie złożonej sieci zobowiązań obciążających dłużnika – upadły kontaktuje się z syndykiem, który reprezentuje upadłego wobec wierzycieli, a nie wszystkimi wierzycielami z osobna.

8. Spokój i komfort psychiczny

Niewątpliwie jest to jedna z najważniejszych korzyści, które daje upadłość konsumencka. Większość dłużników przed podjęciem decyzji o wejściu w proces upadłości konsumenckiej zmagało się z częstymi telefonami, a nawet wizytami pracowników firm windykacyjnych. Zajęcia komornicze na wypłacie/koncie bankowym oraz brak pieniędzy na normalne życie doprowadzają do wielu nieprzyjemnych myśli i emocji takich jak strach, lęk, poczucie bezradności, brak pewności siebie, agresję itp. Co gorsza wiele osób choruje na depresję, a nawet miewa myśli lub próby samobójcze.

Upadłość konsumencka powoduje, że wszystko to znika, upadły może w końcu normalnie zacząć funkcjonować, lepiej śpi, zaczyna myśleć pozytywnie i odbudowywać swoje życie od nowa.

Podsumowanie

Jak widać upadłość konsumencka niesie za sobą szereg korzyści i skutków nie tylko materialnych, ale przede wszystkim powoduje, że dłużnik, który nie radzi sobie ze spłatą swoich zobowiązań i ma od dłuższego czasu problemy finansowe może zacząć normalnie funkcjonować w społeczeństwie i życiu gospodarczym bez windykacji, komorników, długów i negatywnych emocji.

Jednak nie oznacza to, że upadłość konsumencka to tylko korzyści. Jest szereg konsekwencji prawnych, które ponosi upadły wchodząc w proces.

Dlatego nasi eksperci na konsultacjach analizują sytuację naszych Klientów pod kątem prawnym i finansowym i przedstawiają wszelkie korzyści oraz konsekwencje prawne dopasowane do indywidualnej sytuacji. Zajmują się oceną ryzyka i często okazuje się, że upadłość konsumencka nie jest dobra dla każdego niewypłacalnego dłużnika.

Samo ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie kończy całego postępowania. Jak wskazano powyżej, stanowi preludium do rozpoczęcia właściwego postępowania, które ma na celu oddłużenie niewypłacalnego konsumenta.

Jeżeli jesteś osobą fizyczną (nie prowadzisz działalności gospodarczej), a Twoja sytuacja finansowa jest aktualnie zachwiana – masz zaległości wobec swoich wierzycieli i nie jesteś w stanie ich spłacać nie z własnej winy (choroba, utrata pracy, rozwód etc.), nie czekaj do momentu kiedy otrzymasz pisma od komornika.

Oceń swoje szanse na oddłużenie w upadłości konsumenckiej podczas spotkania z ekspertami naszej kancelarii. 

Komu przeważnie odradzamy upadłość

Każdego dnia zgłasza się do nas kilkadziesiąt osób, każda ma inne wyzwania, problemy oraz historie. Zdarza się, że nie możemy komuś pomóc w upadłości konsumenckiej lub doradzamy inne rozwiązania np. restrukturyzację lub negocjacje z wierzycielami. Dlatego warto dokładnie przeanalizować swoją sytuację pod kątem prawnym, finansowym, a także ocenić ryzyko i konsekwencje prawne. Tym właśnie zajmujemy się na naszych konsultacjach.

Zatem, jakim osobom najczęściej odradzamy wejście w proces upadłości konsumenckiej:

1. Osobom, których zadłużenie wynosi poniżej 30 000 zł.

Oczywiście nie jest to żadną regułą. W takim wypadku należy oszacować i przeanalizować, czy dłużnik ma możliwości finansowe oraz zarobkowe do tego żeby w perspektywie kilku lat spłacić swoje zobowiązania. Jeżeli sytuacja jest na tyle ciężka, że nie istnieją żadne możliwości spłaty zobowiązań lub zwiększenia swoich dochodów, wówczas upadłość jest korzystniejsza, niż życie z długami, windykacją i komornikami w nieskończoność.

2. Osobom, których majątek znacznie przekracza wysokość zobowiązań. 

Tacy dłużnicy powinni podsumować swoje możliwości finansowe oraz rozważyć negocjacje z wierzycielami lub też samodzielnie doprowadzić do spieniężenia majątku celem spłaty swoich zobowiązań.

Oczywiście kancelaria FENIX na każdym z tych etapów również pomaga, czyli planuje postępowanie z wierzycielami, prowadzi negocjacje, mediacje, których celem jest redukcja zadłużenia oraz uczestniczy w procesie sprzedaży majątku.

3. Osobom, których sytuacja jest na tyle stabilna, że lepszym rozwiązaniem może być postępowanie układowe lub negocjacje z wierzycielami.